راهنمای رصد بارش شهابی برساوشی 1400 که تماشایی تر خواهد بود - طراحی وبسایت

به گزارش طراحی وبسایت، سال جاری در نبود روشنایی ماه، بارش شهابی برساوشی، چشم انداز خیره کننده ای را پیش روی ناظران آسمان شب تابستانی به نمایش خواهد گذاشت.

در حالی که از ماه نو فقط سه روز و نیم گذشته و غروب تنها قمر زمین در حدود ساعت 22 شب روی می دهد، نور آسمانی درخشان دیگری مانع دیده شدن شهاب ها نخواهد بود و به ویژه در منطقه ای دور از آلودگی نوری، باید انتظار رصد شهاب های زیادی را در نمایش سال جاری بارش شهابی برساوشی داشته باشیم.

بارش شهابی برساوشی (Perseid Meteor Shower) که نام خود را با توجه به کانون بارش، از صورت فلکی برساوش (Perseus) می گیرد، هر سال از اوایل مرداد (نیمه جولای) تا نیمه شهریور (اواخر آگوست) میهمان آسمان شب زمین است. اما بیش از هر شب دیگر، اوج بارش شهابی مورد توجه است که سال جاری در 21 و 22 مرداد روی می دهد و البته نباید از شب های بعد از آن هم غافل بود.

در اوج بارش شهابی برساوشی، نرخ بارش در حالت ایدئال به 100 شهاب در ساعت می رسد که درخشان ترین آن ها در سرسو و با قدر حدود 6.5 خواهند بود. علاوه بر این، این نرخ ممکن است فقط یک ساعت طول بکشد. اما بیشتر ناظران در آسمان دارای آلودگی نوری یا دود ناشی از آتش سوزی جنگل ها، نزدیک به 50 شهاب در یک ساعت می بینند. بنابراین برای لذت بردن هرچه بیشتر از بارش شهابی، باید تا جای ممکن، آسمانی تاریک پیدا کرد.

اما حتی در آسمانی با تاریکی کمتر از حد ایدئال باز هم شهاب های زیادی قابل مشاهده خواهد بود. برای دیدنی بارش شهابی، حداقل یک ساعت زمان بگذارید و حدود نیم ساعت فرصت دهید تا چشم به تاریکی آسمان عادت کند و گذر نورانی شهاب ها را بهتر تشخیص دهد.

این زمان بعلاوه باعث می شود تا همراه با رویداد، چرخش ستارگان و بعلاوه حرکت مشتری و زحل را حس کنید. هر دو سیاره در مقابله با ماه و در صورت فلکی جدی (بزغاله) قرار دارند. علاوه بر این اگر ابزار رصدی در اختیار داشته باشید، می توانید در بامداد، پایکوبی قمرهای مشتری را هم دیدن کنید.

تعداد اندکی از شهاب های بارش برساوشی هم زمان با غروب ماه (در تهران) حدود ساعت 22:30 قابل مشاهده است که در این هنگام کانون بارش در ارتفاع 20 درجه ای آسمان شمال شرقی قرار گرفته است. اما هرچه دیرتر برای دیدنی بارش اقدام کنید، شهاب های بیشتری خواهید دید. ساعت های بین 02:00 تا 04:30 بامداد به طور معمول برترین زمان برای رصد آن است زیرا کانون بارش به بالاترین حد خود می رسد و شهاب های کمتری در افق ظاهر می شوند.

پس از نیمه شب زمین هم در جهت جریان شهاب ها می چرخد که باعث افزایش سرعت نسبی برخورد شهاب ها به جو می شود و بنابراین درخشندگی، قابل رؤیت بودن و تعداد آن ها را افزایش می دهد.

شهاب های این بارش معروف، در حقیقت فرزندان بازمانده از دنباله دار مادر خود با نام 109P/Swift-Tuttle هستند که هر 133 سال به نزدیکی زمین بازمی شود. این دنباله دار آخرین بار در سال 1992 (1371 خورشیدی) به نزدیک ترین فاصله از زمین رسید و در سال 2125 دوباره بازخواهد گشت. این دنباله دار در هر بازدید گردوغبار گسترده ای را به صورت یک دنباله جت ایجاد می نماید که به آن رشته می گویند. هر ساله در ماه آگوست (مرداد) زمین مدار دنباله دار را قطع می نماید و از میان بقایای گذر قبلی می گذرد که باعث شکل گیری بارش شهابی زیبای برساوشی می شود.

هر یک از ذرات این رشته، به طور میانه با سرعت 60 کیلومتر بر ثانیه به جو زمین برخورد و یک موج ضربه ای فراصوت ایجاد می نماید که باعث فشرده و داغ شدن هوای جلوی آن می شود و این به نوبه خود شهاب سنگ را داغ می نماید و آن را می سوزاند. هم زمان با گذر این دانه های ریز داغ، مولکول های هوا هم یونیزه می شوند و هنگام بازگشت به حالت برانگیخته نشده قبلی، از خود نور تابش می نمایند.

بدین ترتیب هر دو نوع درخشش، شامل سوختن غبار و اثر یونیزه شدن هوا در ایجاد رد شهاب نقش دارند. عرض میانه یک رد شهاب حدود 1 متر است در صورتی که طول آن تا ده ها کیلومتر کشیده شده است که شامل هوای درخشان، یونیزه و بخار فلزی و سیلیکات حاصل از خود شهاب سنگ است.

شهاب های بارش شهابی برساوشی نه تنها سریع هستند، بلکه به خاطر آذرگوی های خود، شهاب سنگ هایی با قدر 3 و حتی روشن تر، معروفند. به گفته مقامات ناسا، وجود این آذرگوی ها به این علت است که دنباله دار مادر هسته ای عظیم تر از مقدار معمول (حدود 26 کیلومتر) دارد و قادر به فراوری قطعات عظیم تر شهاب سنگی است که شعله هایی درخشان ایجاد می نمایند.

این طور که نوشته های چینی نشان می دهد، شهاب های بارش شهابی برساوشی از سال 36 پس از میلاد مشاهده شده اند. اما تا اواخر دهه 1830 میلادی و هنگامی که سه رصدگر اروپایی متوجه تعداد غیرمعمول شهاب ها شدند، به طور رسمی به اسم بارش شهابی شناخته نشده بود.

از سویی اگرچه کار آن ها باعث پذیرش رسمی بارش شهابی برساوشی شد، اما نخستین کسانی نبودند که به این ظاهر تکرارشونده توجه کردند. پیش از آن ها کاتولیک های آلمانی و انگلیسی برای قرن ها، نمایش شهابی سالانه در ماه آگوست (مرداد ماه) را به نام اشک های سنت لورنس (Tears of St. Lawrence) که به وسیله امپراتور روم در 10 آگوست 258 میلادی کشته شد، می شناختند.

در هر صورت چه از قله کوه یا خط ساحلی و یا حتی از حیاط خلوت خانه خود در شهر بارش شهابی را دیدن کنید، زمان خوبی برای لذت بردن از آسمان شب است.

عکس کاور: بارش شهابی برساوشی در سال 2017

Credit: Rafael Schmall

منبع: Sky&Telescope