آیا کیفیت آب های بطری شده، قابل قبول است؟ - طراحی وبسایت

به گزارش طراحی وبسایت، پژوهشگران با آنالیز کیفیت 71 برند آب بطری شده در ایران عنوان کردند که بیشتر برندهای آب بطری شده موجود در بازار ایران،کیفیت خوبی دارند؛ اما موارد محدودی نیز وجود دارد که نیازمند توجه بیشتر شرکت های سازنده و سازمان های مسئول است.

به گزارش طراحی وبسایت، ایران به علت قرار گرفتن در منطقه ها خشک و نیمه خشک، با کمبود آب روبرو است و منابع آب شیرین محدودی دارد. در سال های اخیر نیز خشکسالی های پی درپی، به همراه مدیریت ناصحیح منابع آب و نیز افزایش آلودگی های محیطی، باعث افزایش روزافزون آلودگی های محیطی و کاهش کیفیت آب شده است.

با توجه به افزایش مصرف آب های بسته بندی شده، پژوهشگران با انجام یک مطالعه کیفیت شیمیایی و میکروبی این آب ها را مورد آنالیز قرار دادند. بعلاوه آب های بطری شده، از نظر شاخص کیفیت آب (WQI) نیز ارزیابی شدند.

این مطالعه سال 1399 بر روی برندهای آب های بطری شده در سطح کشور انجام شد و در آن کوشش شد که از برندهایی استفاده گردد که کارخانه های فراورینماینده در نقاط مختلف کشور پراکنده باشند و جزو برندهای پرمصرف و معتبر محسوب شوند.

بر همین اساس به صورت تصادفی نمونه آب 71 برند مختلف، تهیه شد و آن ها از نظر کیفیت شیمیایی و میکروبی، فلزات سنگین، pH، مقدار قلیایی بودن، سختی کل، جامدات محلول، راهنمایی الکتریکی، باکتری های هتروتروف و سودوموناس آئروژینوزا، آنالیز شدند.

شرایط آب های بطری شده از نظر نیترات و نیتریت

آنالیز های این مطالعه نشان داد که در هیچ یک از نمونه ها غلظت فلزات سنگین، از محدوده استانداردهای ایران بیشتر نیست و این امر می تواند به علت فرآیند اسمز معکوس در فراوری بسیاری از آب های بطری شده در ایران باشد که در حذف فلزات سنگین و سایر مواد معدنی بسیار کارآمد است.

غلظت سولفات، کلرور و فلوراید در کلیه نمونه ها، در محدوده مجاز استانداردهای بین المللی آب های بطری شده قرار داشت. غلظت نیترات در یک نمونه از 50 میلی گرم در لیتر، بیشتر بود.

از بین کل نمونه ها، 14 درصد آب معدنی طبیعی بودند و از میان نمونه های آب معدنی طبیعی، غلظت نیترات در سه نمونه، از حد مجاز استانداردهای آب های معدنی طبیعی، بیشتر بود. مقدار نیتریت نیز در 10 درصد نمونه های آب آشامیدنی بسته بندی شده و آب های معدنی طبیعی، از حد مجاز استاندارد بیشتر بود.

اگرچه تعداد برندهایی که غلظت نیترات و نیتریت در آن ها از استاندارد مشخص شده فراتر رفته، کم بود ولی با توجه به اهمیت بهداشتی آن ها، باید به پایش مداوم کیفیت آب های بطری شده، توجه بیشتری داشت.

در بین 71 برند مورد آنالیز، اختلاف زیادی بین مقادیر ذکرشده روی برچسب و مقادیر مقدار گیری شده، مشاهده نشد. بیشترین مقدار اختلاف در یون نیترات بود که در 71 درصد موارد مقادیر روی برچسب، از مقادیر مقدار گیری شده در این مطالعه کم تر بود.

آب های بطری شده از نظر میکروبی چه شرایطی دارند؟

در آنالیز های این مطالعه پنج گونه مختلف باکتری (باسیلوس سوبتلیس، استافیلوکوکوس، باسیلوس، میکروکوکوس لوتئوس و میکروکوکوس) در 15 نمونه آب، پیدا شد.

در هیچ کدام از نمونه ها باکتری سودوموناس آئروژینوزا که نشان دهنده آلودگی است، مشاهده نشد. بعلاوه در هیچ یک از برندها باکتری های کلی فرم و مدفوعی وجود نداشت.

دراین مطالعه آب ها از نظر باکتری های هتروتروف که باکتری های زنده آب هستند نیز آنالیز شدند. این باکتری ها می توانند به یکدیگر بچسبند و کلونی هایی ایجاد نمایند؛ تشکیل دادن کلونی، باعث مقاوم تر شدن آن ها در برابر کلر و عوامل ضدعفونی نماینده می گردد.

با شمارش باکتری های هتروتروف (HPC) مشاهده شد که 48 نمونه از کل نمونه ها از نظر وجود این باکتری ها مثبت بودند و 33 نمونه از این 48 نمونه، دارای باکتری بسیار زیادی بودند. البته وجود میکروارگانیسم های قابل کشت در آب، تنها در زمان بسته بندی و حدبیشتر 12 ساعت بعد از بسته بندی، می توانند به عنوان ملاک و استاندارد مورد آنالیز قرار گیرند و با توجه به این که در این مطالعه از آب های بسته بندی در فروشگاه ها استفاده شده بود، این استاندارد نمی تواند ملاک خوبی برای کیفیت آب باشد.

بیشتر برندها دارای کیفیت خوب هستند

آنالیز شاخص کیفیت آب در این مطالعه نشان داد که حدود 63 درصد (45 نمونه) از آب های بطری شده، دارای کیفیت بسیار خوب بودند. 34 درصد از نمونه ها (24 نمونه) در رده کیفی خوب قرار داشتند و حدود سه درصد از آن ها (دو نمونه) در رده کیفی ضعیف جای گرفتند و شرایط خوبی برای مصرف نداشتند. هیچ یک از نمونه ها دارای کیفیت خیلی ضعیف و نامناسب نبودند.

نتیجه آنالیز های این مطالعه نشان می دهد که بیشتر برندهای آب بطری شده موجود در بازار ایران، از کیفیت خوبی برای آشامیدن برخوردار هستند؛ اما موارد محدودی وجود دارند که نیازمند توجه بیشتر شرکت های سازنده و سازمان های مسئول است.

به همین علت پژوهشگران این مطالعه توصیه می نمایند که روش های تصفیه آب در شرکت های فراورینماینده آب بطری شده به صورت مستمر ارزیابی شوند و بعلاوه کیفیت شیمیایی و میکروبی آب های بطری شده در تمام فصول سال مورد آنالیز قرار گیرند.

در انجام این تحقیق مهرنوش ابطحی و رضا سعیدی؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت محل کار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و محمود علی محمدی، رامین نبی زاده، معصومه عسکری، بابک محمودی و مریم غنی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه تابستان امسال به صورت مقاله علمی با عنوان ارزیابی کیفیت شیمیایی و میکروبی آب های بطری شده در ایران و محاسبه شاخص کیفیت آب در مجله سلامت و محیط زیست فصل نامه علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران، منتشر شده است.