ویژگی های مدفوع نوزادان
به گزارش طراحی وبسایت، نوزادان فول ترم یا رسیده در 48 ساعت اول بعد از تولدشان مدفوعی به رنگ سبز دفع می نمایند که به آن مکونیوم گفته می گردد. این مدفوع، غلیظ، چسبنده، بدون بو و کش دار است. در واقع مکونیوم، مجموعه ای از سلول های روده ای دوران جنینی به همراه بخشی از مایع آمنیوتیکی یا مایع کیسه آب است که جنین آن را بلعیده است.
ویژگی های مدفوع نوزادان
نویسنده: تبادل نظر با دکتر مهناز صادقیان*
نوزادان فول ترم یا رسیده در 48 ساعت اول بعد از تولدشان مدفوعی به رنگ سبز دفع می نمایند که به آن مکونیوم گفته می گردد. این مدفوع، غلیظ، چسبنده، بدون بو و کش دار است. در واقع مکونیوم، مجموعه ای از سلول های روده ای دوران جنینی به همراه بخشی از مایع آمنیوتیکی یا مایع کیسه آب است که جنین آن را بلعیده است. عبور مکونیوم از روده ها و دفع آن دلیل بر بازبودن و عدم انسداد دستگاه گوارش است. بنابراین نوزاد باید حتما این مدفوع را با مشخصاتی که ذکر شد در 2 روز اول دفع کند. چنانچه در طی این مدت مکونیوم دفع نگردد، علامت خوبی نیست و نوزاد باید از نظر سیستم گوارشی آنالیز گردد.
جملات فوق درباره مشخصات مدفوع نوزادان از زبان دکتر مهناز صادقیان، فوق تخصص گوارش بچه ها است که در این مورد با وی به گفت وگو نشسته ایم. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید زیادی بر رنگ مدفوع نوزاد دارد و می گوید: اگر نوزاد پس از 3 روز اول، مدفوع کند اما رنگش به جای سبز، سفید باشد؛ این امر نشان دهنده انسداد یا عدم تشکیل مجرای صفراوی است.
مدفوع طبیعی نوزاد از روز سوم به بعد باید چه رنگی داشته باشد؟
نوزاد از روز سوم به بعد حجم بیشتری از شیر مادر را دریافت می نماید بنابراین به تدریج مدفوع زردرنگ می گردد و دلمه های شیر به راحتی در آن دیده می گردد. به این مدفوع، مدفوع بینابینی گفته می گردد. البته ممکن است هنوز آثاری از مدفوع سبزرنگ مکونیوم هم وجود داشته باشد ولی عمده رنگ این مدفوع که حاوی دلمه های شیر است، زردرنگ است. این مدفوع نباید حاوی رگه های خون، کش دار و غلیظ و بودار باشد. اگر رنگ آن سفید باشد هم غیرطبیعی است. مدفوع نوزادانی هم که شیرخشک می خورند، کمی غلیظ تر از مدفوع شیر مادرخواران است.این حالت تا کی ادامه دارد؟
تا هفته اول. بعد از هفته اول نوزادان مدفوع طبیعی خواهند داشت و مشخصات آن هم مدفوع کاملا زردرنگ با قوام نرم و بدون بوی خاص است. نوزادی که شیر مادر می خورد ممکن است تا 7 بار در روز هم دفع مدفوع داشته باشد. اگر مدفوع در این دوران سفید، حاوی خون، کش دار، خیلی چرب و بدبو باشد، نشان دهنده بیماری است.به چه دلیلی مدفوع نوزاد کش دار می گردد؟
معمولا به دلیل التهاب های انتهای دستگاه گوارش یعنی کولون یا روده عظیم و برخی از انواع عفونت ها، مدفوع کش دار می گردد. حال این التهاب های انتهای دستگاه گوارش می تواند علل عفونی یا غیرعفونی داشته باشد. ولی در هر حال مدفوع نباید مانند خلط بینی کش دار باشد.گفتید که مدفوع نوزاد نباید بوی خاصی داشته باشد. منظورتان چه بویی است؟
منظورم بوی تند و نفوذنماینده است که فضای اتاق را پر می نماید. به هر حال مدفوع بو دارد و یک بوی اسیدی خفیف اشکالی ندارد ولی نباید بوهای تند و زننده که آزاردهنده است داشته باشد زیرا نوزاد جز شیر مادر ماده غذایی دیگری نمی خورد.گفتید قوام مدفوع در نوزادان شل است. پس اگر نوزادی هنگام دفع زور بزند، سرخ گردد و گریه کند، طبیعی نیست؟
نوزادانی که شیر مادر می خورند، مدفوع را به راحتی دفع می نمایند اما اگر بچه ای موقع دفع مدفوع به قول شما زور بزند، رنگ صورتش قرمز گردد و گریه کند و بعد از زور زدن بالاخره یک مدفوع نرم و با قوام طبیعی و مشخصاتی که گفتم دفع کند، مسئله ای نیست زیرا این حالت در نوزادان گذراست. دلیل آن هم این است که هنوز بین عضلات کف لگن و روده عظیم آنها هماهنگی وجود ندارد. در نتیجه نوزاد از فشار داخل شکمی اش استفاده می نماید و زور می زند تا عمل دفع را انجام دهد. ولی اگر نوزادی مدفوع سفت، شکل دار و غلیظ مانند بچه ها عظیم تر دفع کند، کاملا غیرطبیعی محسوب می گردد و معمولا نشان دهنده یبوست است. یا اینکه به دلیلی حرکت مدفوع در روده کند شده به طوری که آب مدفوع بیش از حد جذب شده است. گاهی هم در جریان بیماری های تب دار این حالت ها دیده می گردد.پس امکان یبوست در نوزادان هم وجود دارد؟
بله؛ ولی یبوست در نوزادان همواره دلیلی دارد. این دلیل ها، ممکن است یک مشکل عضوی مانند اشکال در ساختار دستگاه گوارش، اشکال در تغذیه نوزاد و اختلال در حرکت روده عظیم باشد اما هر چه سن کودک بالاتر می رود یبوست ناشی از علل عصبی و اضطراب بیشتر خودش را نشان می دهد. به همین خاطر برای نوزادانی که یبوست دارند آنالیز های بیشتری صورت می گیرد. اگر در آنالیز ها به مشکل عضوی برنخوریم، افزایش دفعات شیردهی کفایت می نماید و مشکل نوزاد حل می گردد.اگر مدفوع کودک چرب باشد، نشانه چیست؟
مقداری از چربی مربوط به دوره نوزادی است که به آن چربی فیزیولوژیک می گویند و در آزمایش مدفوع نوزاد گزارش می گردد. دلیل آن هم، خوب کار نکردن پانکراس نوزاد در روزهای ابتدایی پس از تولد است که البته برای مادر قابل درک نیست و فقط آزمایشگاه آن را تشخیص می دهد. اما زمانی که مادر به وضوح می گوید مدفوع نوزاد چرب است و دستش پس از شستن نوزادش چرب می گردد و باید چند بار آن را با صابون بشوید، نشانه اختلالاتی در لوزالمعده یا پانکراس، اختلالات کبدی یا اختلالات روده کوچک است. پزشک بسته به معایناتی که انجام می دهد به یکی از این 3 دلیل پی می برد و درمان لازم را انجام می دهد.وجود خون در مدفوع نوزاد، چه دلیلی می تواند داشته باشد؟
شایع ترین دلیل مشاهده رگه های خونی در مدفوع نوزادان وجود خراش های کوچکی در اطراف مقعد نوزاد است. دلیل این خراش ها می تواند خروج پرفشار محتویات روده عظیم باشد. بنابراین نوزاد باید به وسیله پزشک مورد آنالیز قرار بگیرد تا اطراف مقعد او را از نظر وجود خراش ها آنالیز کند. دومین دلیل شایع خون در مدفوع آلرژی نوزاد به شیر گاو است. آلرژی به شیرگاو به شکل های مختلف خودش را نشان می دهد که یکی از اشکال آن به خصوص در دوره نوزادی وجود رگه های خون در مدفوع است که شبیه نخ قرمز رنگی در مدفوع نوزاد دیده می گردد. در چنین مواردی به جز حذف لبنیات در رژیم غذایی مادر، در نوزادی که شیر مادر می خورد، احتیاج به اقدام دیگری نیست. اما اگر نوزاد شیرخشک می خورد و نسبت به آن آلرژی دارد باید از شیرخشک های رژیمی خاصی استفاده کرد. دلیل دیگر وجود خون در مدفوع، بیماری های خونریزی دهنده در نوزادان است.اگر نوزادانی که بعد از تولد حال خوبی دارند ویتامین K را دریافت ننمایند ممکن است دچار چنین حالتی بشوند اما در نوزادان نارس و بدحال و آنهایی که در بخش ICU بستری هستند وجود خون در مدفوع می تواند نشان دهنده علایم شکم حاد در نوزاد باشد. مانند مسائل شکم با دلیل های خارجی یا علل داخلی مهم. بنابراین احتیاج به آنالیز بیشتری دارند.
پی نوشت :
*فوق تخصص گوارش بچه ها
منبع:www.salamat.com/ع
منبع: راسخون