چالش های جایگزینی دلار - طراحی وبسایت

به گزارش طراحی وبسایت، نارضایتی از دلار امر تازه ای نیست؛ 6دهه قبل وزیر خزانه داری فرانسه آن را امتیازی ویژه نامید که هژمونی آمریکا از آن نشأت می گیرد. این مساله موجب شده تا هر تغییر ژئوپولیتیک در سطح دنیا به مثابه فرصتی برای به زیر کشیدن این ارز دنیا روا تبدیل گردد. در تازه ترین کوشش ها، شاهد آن هستیم که بانک توسعه بریکس میخواهد اعطای وام به ارزهای محلی را در دستور کار خود قرار دهد. نارضایتی ها از دلار عجیب نیست. تلاطم های مالی ناشی از سیاست های پولی فدرال رزرو و تحریم های مالی، مشابه آنچه در قبال روسیه اعمال شد، موجب شده تا کنار گذاشتن دلار به یک هدف پرتکرار در سخنان سیاستمداران تبدیل گردد. با این حال مدعیان جانشینی دلار چندان شرایط مناسبی ندارند. روسیه درگیر جلوگیری از افت ارزش روبل است و چین هفت سال پس از پذیرفته شدن یوآن در میان ارزهای بین المللی، نتوانسته تا حتی 3درصد از ذخایر ارزی کشورهای دنیا را به خود اختصاص دهد. از سوی دیگر سایر اعضای بریکس نسبت به تسلط ارز رایج چین محتاط رفتار می نمایند. این نکات کنار یکدیگر به آن معناست که جایگاه دلار همچنان امن است. با این حال مقامات آمریکایی نباید به این شرایط دلخوش نمایند.

نامحبوب دست نیافتنی!

نارضایتی درباره دلار چیز تازهی نیست و سابقه تاریخی دارد. 6 دهه قبل، یکی از وزرای دارایی فرانسه دلار را امتیاز گزافی نامید که هژمونی ایالات متحده از آن نشأت می گیرد. همین نکته موجب شده است تغییرات ژئوپلیتیک فرصتی برای به چالش کشیدن سلطه دلار باشد. کوشش بانک توسعه پیمان بریکس برای وام دادن به ارزهای محلی به همین دلیل است. هدف این بانک ارائه جایگزینی برای نظم مالی مستقر در ایالات متحده است. بریکس سازمانی متشکل از اقتصادهای نوظهور دنیا است و در سال2009 و با 5کشور چین، هند، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی شروع به کار کرد. بریکس 42درصد از جمعیت دنیا را در اختیار دارد و به این واسطه وزن قابل توجهی می تواند داشته باشد. با این حال بریکس تنها 23درصد از حجم اقتصاد دنیا را در اختیار دارد و سهم آن از تجارت دنیای تنها 18درصد است.

نارضایتی های تازه از دلار

تازهترین نارضایتی ها از دلار را می توان به سادگی درک کرد. تحریم های اعمال شده بر روسیه و مسدود شدن 600میلیارد دلار از دارایی های این کشور در خارج از خاک خود، خطرات نگهداری ذخایر خارجی به دلار را بار دیگر برجسته کرد. سیاست های پولی انقباضی آمریکا نیز موجب شده است کشورهای دیگر دنیا با مشکل روبرو شوند. هنگامی که فدرال رزرو نرخ بهره سیاستی را افزایش می دهد، دلار در مقابل سایر ارزهای دنیا تقویت می گردد و دولت های بدهکار دنیا مجبور می شوند منابع بیشتری را به تسویه بدهی های خود اختصاص دهند. این مساله اقتصادهای نوظهور دنیا را با مسائل مالی متعددی روبرو می نماید.

نوسانات ارزش دلار، به ویژه افزایش اخیر قدرت دلار به بالاترین حد در 20سال اخیر می تواند آسیب های واقعی به دیگر کشورها وارد کند. صندوق بین المللی پول می گوید افزایش 10درصدی دلار، فراوری اقتصادهای نوظهور را پس از یک سال 9/ 1درصد کاهش می دهد. باید توجه داشت که در تاریخ سابقه کنار گذاشته شدن ارز دنیا روا وجود دارد و این پدیده امری بعید نیست. برای مثال پوند انگلیس پس از جنگ دنیای اول جایگاه خود را به عنوان اصلی ترین ارز مورد استفاده به عنوان ذخایر خارجی از دست داد. دوری سرمایه گذاران از دلار می تواند باعث تضعیف این ارز، افزایش نرخ بهره آمریکا و کاهش تقاضا برای اوراق بهادار خزانه داری آمریکا گردد. حدود 4/ 7تریلیون دلار یا 31درصد از اوراق خزانه در سرانجام سال2022 متعلق به سرمایه گذاران خارجی بود.

سقوط بعید است

با وجود موارد ذکرشده سرنگونی دلار از جایگاه فعلی خود بعید به نظر می رسد. دلار آمریکا جایگاه فعلی اش را مدیون تاثیر ارتباطات بین المللی، عمق بازارهای سرمایه ایالات متحده و حاکمیت قانون در این کشور است. دلار به رغم کاهش 13درصدی از سال2000، سهم 58درصدی از ذخایر خارجی رسمی دنیای را در اختیار دارد. این کشور بر بانکداری بین المللی و تجارت دنیای تسلط دارد. از سوی دیگر، نشانه ای از اجماع دنیای بر سر یک ارز تازه به چشم نمی خورد. با این حال، ایالات متحده نباید درباره جایگاه مستحکم فعلی دلار آمریکا راضی باشد. تحریم هایی که دلار را به سلاح تبدیل می نمایند، باید با در نظر گرفتن ثبات مالی دنیای، به مقدار کافی مورد استفاده قرار گیرند. تسلط دلار مسوولیت و امتیاز مختص خود را دارد.

بانک توسعه بریکس

در تازه ترین کوشش ها، بانک بریکس در کوشش است تا وابستگی به دلار را کاهش دهد. به گفته رئیس این بانک، بانک توسعه ای که به وسیله کشورهای بریکس ایجاد شده است، میخواهد به عنوان بخشی از طرحی برای کاهش اتکا به دلار و ارتقای یک سیستم مالی بین المللی چندقطبی تر، وام دادن به ارزهای آفریقای جنوبی و برزیل را شروع کند. دیلما روسف، رهبر سابق برزیل که ریاست بانک توسعه تازه را بر عهده دارد، بعلاوه گفت که وام دهنده مستقر در شانگهای در حال آنالیز درخواست های عضویت از حدود 15کشور است و احتمالا پذیرش چهار یا پنج کشور را تایید می نماید. او از ذکر نام کشورها خودداری کرد؛ اما گفت که تنوع بخشیدن به نمایندگی جغرافیایی خود از اولویت های این بانک است. روسف در مصاحبه ای با فایننشال تایمز اعلام نمود که انتظار دارد سال جاری بین 8 تا 10میلیارد دلار وام پرداخت کند.

هم خودت شیبا ببر هم دوستت!